طبقه بندی مشاغل :

عبارت است از دسته بندی یا تنظیم مشاغل در گروههائی از مشاغل مشابه و استقرار آن در طبقات و درجات مختلف بطوریکه رابطه صحیح و معقول بین عوامل سه گانه زیر برقرار باشد :

1.     وظایف، اختیارات و مسؤولیتهای مشاغل

2.     شرایط احراز شغل

3.     حقوق و مزایا

تعاریف

♦ پست سازمانی: جایگاهی در تشکیلات تفصیلی مؤسسه است که برای انجام وظایف و مسئولیت های مشخص (ثابت و موقت) برای تصدی یک کارمند در نظر گرفته می شود.
♦ طبقه بندی مشاغل: به گروه بندی مشاغل بر اساس نوع وظایف و سطح مسئولیت ها و شرایط احراز شغل و نیز انتخاب عنوان مناسب برای آنها اطلاق می شود.
♦ ارزشیابی مشاغل: به سنجش درجه اهمیت و ارزش یک رشته شغلی در مقام مقایسه با رشته های شغلی دیگر به منظور تعیین موقعیت نسبی طبقات شغلی در طرح طبقه بندی مشاغل، با توجه به نوع و پیچیدگی وظایف و سطح مسئولیت ها، حساسیت شغل و شرایط محیط کار به منظور پرداخت حقوق مساوی در ازای کار مساوی در شرایط مساوی اطلاق می شود.
♦ طرح طبقه بندی مشاغل: به شرح رشته های شغلی، مقررات، آئین نامه و دستور العمل های اجرایی اطلاق می شود.
♦ شرح رشته شغلی: عبارتست از فهرست جامع و بیان واقع از کیفیت وظایف و مسئولیت های یک یا چند سری شغل. در شرح رشته شغلی علاوه بر بیان وظایف و مسئولیت ها، مهارت لازم و سایر خصوصیات مربوط و نحوه اجرای آن نیز توصیف می شود. به عبارت دیگر شرح رشته شغلی به ما می گوید که چه کاری را به چه نحو باید انجام داد و هدف از انجام دادن آن وظایف چیست. در شرح رشته شغلی، عنوان، نمونه وظایف، پست ها، مسئولیت ها، نحوه ارتباط با مشاغل سطوح بالا و پائین، معلومات و مهارت های لازم در شرایط احراز گنجانده می شود.
♦ شغل: مجموعه ای از وظایف و مسئولیت های مستمر و مرتبط که بر اساس طرح طبقه بندی مشاغل به این عنوان شناخته شده باشد.
♦ رشته شغلی:عبارت از تعدادی شغل است که از لحاظ نوع کار مشابه ولی از نظر اهمیت و دشواری وظایف و مسئولیت ها دارای درجات مختلف می باشند.
♦ رسته شغلی: عبارتست از مجموعه ای از رشته های شغلی که از لحاظ نوع کار و مدرک تحصیلی و تجربی، شباهت های کلی و عمومی داشته باشند. ایجاد رسته های فرعی در ذیل هر رسته بر اساس نوع مشاغل امکان پذیر است. رسته ای موجود عبارتند از:‌ آموزشی و فرهنگی، اداری و مالی، امور اجتماعی، خدمات، کشاورزی و محیط زیست، فنی و مهندسی، فناوری اطلاعات، بهداشتی و درمانی.
♦ رسته فرعی: در یک رسته، رشته های شغلی که از لحاظ نوع کار و حرفه و شرایط احراز وابستگی بیشتری دارند در یک رسته فرعی قرار می گیرند.
♦ شرایط احراز شغلی: عبارتست از حداقل خصوصیات و توانایی های لازم اعم از تحصیلات، مهارت ها، تجربه و دوره های آموزشی مورد نیاز که برای انجام وظایف و قبول مسئولیت های یک شغل لازم است.
♦ طبقه: طبقه نشانگر پائین ترین تا بالاترین سطوح شغل می باشد که بر اساس عواملی نظیر اهمیت و پیچیدگی وظایف و مسئولیت ها، سطح تخصص و مهارتهای موردنیاز به یکی از طبقات شانزده گانه جدول یا جداول حق شغل اختصاص می یابند.
♦ رتبه: هر کدام از مشاغل متناسب با ویژگیها حداکثر در پنج رتبه مقدماتی، پایه، ارشد، خبره و عالی طبقه بندی می گردند و هر کدام از رتبه ها به یکی از طبقات جدول یا جداول حق شغل اختصاص می یابد. رتبه های خبره و عالی به مشاغل کارشناسی و بالاتر اختصاص می یابد.
♦ تجربه شغلی: آن بخش از خدمات دولتی یا غیردولتی مستخدم است که سبب افزایش مهارت مستخدم می گردد و در تعیین طبقه و رتبه شغلی وی به تناسب می تواند مؤثر باشد.

1. تجربه مربوط: عبارتست از آن قسمت ازخدمات مستخدم که در رشته مربوط به شغل مورد تصدی او باشد.
2.  تجربه مشابه: عبارتست ازآن قسمت از خدمات مستخدم که در زمینه شغل مورد تصدی اوباشد،مانند تجربه کمک بهیاری برای بهیار و کارپردازی برای انبارداری.

♦ ضوابط احتساب تجربه: ضوابط محاسبه تجربه قابل قبول،جمع ردیفهای زیر خواهدبود:

1.  تمام خدمات انجام شده دررشته مربوط به شغل موردتصدی.
2. تمام خدمات انجام شده دررشته های مشابه با شغل مورد تصدی.
3.  ازبقیه خدمات معادل جمع ردیفهای یک ودو،مشروط براینکه ازیک سوم تجربه غیرمربوط کمتر نشود.

♦ نحوه احتساب تجربه درصورت ارائه مدرک تحصیلی بالاتر: 
نحوه احتساب تجربه درارتقاء به طبقه 5 و بالاتر برای مستخدمانی که درطول خدمت درارتباط باشغل موردتصدی مدرک تحصیلی بالاتر ارائه کنند به شرح زیر است:

1.  کل سوابق تجربی مربوط ومشابه بامدارک تحصیلی لیسانس مربوط وبالاتر.
2.  پس ازاخذ مدرک تحصیلی لیسانس مربوط،یک دوم سوابق مربوط ومشابه با مدرک تحصیلی فوق دیپلم قابل احتساب است.
3.  پس ازاخذمدرک تحصیلی لیسانس مربوط،یک سوم سوابق مربوط ومشابه با مدرک تحصیلی دیپلم قابل احتساب است.
4.  بقیه سوابق معادل خدمات بعداز اخذ مدرک لیسانس قابل احتساب خواهدبود.
5.  پس ازاخذمدرک فوق دیپلم مربوط،تمام سوابق مربوط ومشابه با مدرک دیپلم قابل احتساب است.
6.  مستخدمانی که برحسب مدرک تحصیلی مربوط درطبقه شغلی تخصیص یافته اند، درصورت ارائه مدرک تحصیلی بالاتر درارتباط باشغل موردتصدی درهرحال تنزل طبقه نخواهند یافت.

♦ احتساب خدمت وظیفه به عنوان تجربه: مدت خدمت وظیفه عمومی مستخدمان با توجه به تعریفهای که دربندهای قبل شد، متناسب باهریک ازضوابط

احتساب تجربه قابل احتساب است.

**مدارک لازم جهت احتساب سوابق قراردادی کارکنان رسمی وپیمانی:

1.  نامه بیمه تامین اجتماعی منظم به ریز بیمه
2.  قرارداد شروع و خاتمه دوران مورد محاسبه (منضم به سیاهه ریز حقوقی)
3. حکم شروع قرارداد و پایان قرارداد
4. اولین حکم حقوقی استخدام پیمانی
5. آخرین حکم حقوقی